Όλοι μας καπνιστές και μη έχουμε διαβάσει αυτή τη φράση σε ένα πακέτο τσιγάρα, χωρίς βέβαια το ερωτηματικό, και όχι μόνο αυτή. Φράσεις όπως οι καπνιστές κινδυνεύουν περισσότερο από καρκίνο του πνεύμονα , ή από καρδιαγγειακά προβλήματα και άλλες πιο απειλητικές ορθώνονται εμπρός μας μέσα σε ένα μακάβριο μαύρο πλαίσιο, όταν ακουμπάμε ένα πακέτο τσιγάρα. Και τότε αν δεν είμαστε καπνιστές τις ξεπερνάμε γιατί δεν μας αφορούν, αν δε είμαστε καπνιστές τις ξεπερνάμε γιατί απλούστατα έχουμε την εντύπωση ότι οι επισημάνσεις αφορούν πάντα στους άλλους και όχι σε εμάς τους ίδιους.
Όμως πόσο λάθος κάνουμε! Η χώρα μας με ποσοστό 43% καπνιζόντων επί του συνόλου του Ελληνικού πληθυσμού, έχει το θλιβερό προνόμιο να είναι πρώτη σε καπνιστές στην Ευρώπη και τρίτη παγκόσμια μετά την Κύπρο και την Κούβα! Αυτή η συνήθεια κοστίζει 15000 θανάτους το χρόνο, εκ των οποίων 3500 ανδρών και 500 γυναικών οφείλονται σε καρκίνο του πνεύμονα. Και ο κατάλογος μόλις αρχίζει! Το κάπνισμα προκαλεί εκτός από τον καρκίνο του πνεύμονα, καρκίνο του λάρυγγα και της ουροδόχου κύστης, καρδιαγγειακά νοσήματα, χρόνιες αποφρακτικές πνευμονοπάθειες, όπως βρογχίτιδα και πνευμονικό εμφύσημα. Είναι ο βασικός παράγοντας πρόκλησης αγγειοεγκεφαλικών διαταραχών, περιφερειακών αρτηριοπαθειών και αγγειακών ανευρυσμάτων και ενοχοποιείται για καρκίνο του στόματος, του οισοφάγου, του ήπατος, του παγκρέατος και των νεφρών αλλά και για λοιμώξεις του αναπνευστικού και για πεπτικό έλκος. Η στεφανιαία νόσος είναι η πιο συχνή αιτία θανάτου στο Δυτικό κόσμο και το κάπνισμα έχει πολύ μεγάλο μερίδιο ευθύνης για την πρόκλησή της, αρκεί να αναλογιστούμε ότι ένας νέος άνδρας που καπνίζει 20 τσιγάρα την ημέρα έχει τριπλάσιο κίνδυνο να παρουσιάσει στεφανιαία νόσο από μη καπνιστή και ο κίνδυνος πολλαπλασιάζεται ανάλογα με την αύξηση του αριθμού των τσιγάρων. Μην υποτιμάμε εξάλλου και τον κίνδυνο στον οποίο υποβάλλει μια μέλλουσα μητέρα το έμβρυό της όταν καπνίζει.
Ποιοί είναι όμως οι παράγοντες που κάνουν το κάπνισμα τόσο βλαβερό; Η νικοτίνη που περιέχεται στον καπνό είναι σίγουρα ο κυριότερος, ευθύνη έχουν όμως και το μονοξείδιο του άνθρακα που παράγεται κατά την καύση του καπνού και η πίσσα.
Ας δούμε με ποιό τρόπο:
Η νικοτίνη το δραστικό αλκαλοειδές του καπνού απορροφάται πολύ εύκολα και γρήγορα από τις κυψελίδες των πνευμόνων προς το αίμα, και επιδρά, τόσο στο αυτόνομο νευρικό σύστημα, όσο και στο κεντρικό νευρικό σύστημα, αλλά και σε άλλους ιστούς και όργανα του σώματος. Βασική της επίδραση είναι η μεγάλη αύξηση της έκκρισης αδρεναλίνης από τα επινεφρίδια, με αποτέλεσμα την ταχυκαρδία, την αγγειοσυστολή κυρίως των αγγείων του δέρματος και την αύξηση της αρτηριακής πίεσης, την αύξηση της γλυκόζης και των λιπαρών οξέων στο αίμα, και τη σημαντική αύξηση του μεταβολισμού. Η επίδραση στο κεντρικό νευρικό σύστημα, και ιδιαίτερα στον εγκέφαλο, συνίσταται σε περιορισμό του αισθήματος της κόπωσης, την αύξηση της εγρήγορσης και τη βελτίωση της επικέντρωσης της προσοχής.
Το μονοξείδιο του άνθρακα, απορροφάται από τους πνεύμονες προς το αίμα και περιορίζει, σε μεγάλο βαθμό, τη μεταφορά του οξυγόνου σε όλους τους ιστούς του σώματος. Η χρόνια δηλητηρίαση με μονοξείδιο του άνθρακα - που αποτελεί μόνιμη κατάσταση σε όλους τους καπνιστές - είναι υπεύθυνη για τη σκλήρυνση των αρτηριών, και γενικότερα για τις αγγειακές βλάβες, που τελικά αυξάνουν, σε πολύ μεγάλο βαθμό, τον κίνδυνο για την εμφάνιση στεφανιαίας νόσου της καρδιάς και εμφράγματος του μυοκαρδίου, καθώς και αγγειοεγκεφαλικών επεισοδίων.
Η πίσσα, αποτελεί μείγμα πολλών ουσιών που προέρχονται από την καύση του καπνού, και περιέχει πολλές καρκινογόνες ουσίες, που επιδρούν τόσο άμεσα στα κύτταρα των βλεννογόνων του αναπνευστικού συστήματος, όσο και έμμεσα, μετά την απορρόφησή τους από το αίμα.
Αλήθεια θέλετε να συνεχίσετε το κάπνισμα ή να σας προτείνουμε πως θα μπορούσατε να το κόψετε;
Σίγουρα δεν υπάρχει αποτελεσματική μέθοδος και δεν θα επιτύχετε στην προσπάθειά σας, εάν δεν είσαστε αποφασισμένοι να το κόψετε!
Αν λοιπόν αποφασίσετε να δοκιμάσετε οι παρακάτω συμβουλές μπορεί να σας βοηθήσουν:
Γνωστοποιήστε την απόφαση στο φιλικό και οικογενειακό σας περιβάλλον
Αφήστε να περάσουν 2-3 βδομάδες πριν ξεκινήσετε την προσπάθεια
Φροντίστε το διάστημα αυτό να μην συμπίπτει με δυσκολίες και στενοχώριες, διαλέξτε μια ήρεμη περίοδο της ζωής σας αν αυτό είναι δυνατό στη σημερινή εποχή
Αποφύγετε στην αρχή τους παράγοντες που σας προκαλούν διάθεση για κάπνισμα όπως καφέδες, οινοπνευματώδη, ξενύχτια, κ.α.
Παρακαλέστε τους δικούς σας και τους φίλους σας να μην καπνίζουν μπροστά σας και να μην αφήνουν τσιγάρα γύρω σας
Αντισταθείτε στον πειρασμό "για ένα και μόνο" τσιγάρο
Περιορίστε τον εκνευρισμό σας με δημιουργικές ασχολίες, αθλητισμό και ψυχαγωγία
Δείξτε αποφασιστικότητα τις πρώτες μέρες. Η ανάγκη για κάπνισμα μειώνεται με την πάροδο του χρόνου
Αν θέλετε μπορείτε να χρησιμοποιήσετε παράλληλα και κάποια απ' τις μεθόδους που μπορεί να βοηθήσουν στη διακοπή του καπνίσματος, όπως τσίχλες νικοτίνης, αυτοκόλλητα νικοτίνης, ή το εντελώς νέο ηλεκτρονικό τσιγάρο χωρίς νικοτίνη, με αληθινό καπνό!
Ξαναδοκιμάστε αν αποτύχετε. Λίγοι τα καταφέρνουν με την πρώτη, αλλά να είστε βέβαιοι ότι ο καθένας μπορεί να κόψει το κάπνισμα αρκεί να θέλει, με ή χωρίς βοήθεια.
Θυμηθείτε ότι κάθε τσιγάρο που καπνίζουμε μικραίνει την πολύτιμη και ήδη μικρή ζωή μας κατά πέντε λεπτά και σκεφτείτε ότι δεν υπάρχει κανένας λόγος να την κάνουμε ακόμα μικρότερη και δυσκολότερη για την απόλαυση μιας στιγμής. Απόλαυση που για τους αγαπημένους δίπλα μας μπορεί να είναι και μαρτύριο!
Αν δεν τα καταφέρετε απευθυνθείτε στο φαρμακοποιό σας! Κάποια λύση θα σας προτείνει για να σας βοηθήσει να απαλλαγείτε από την βλαβερή συνήθεια, που άλλωστε από το 2010 γίνεται απαγορευμένη δια νόμου στους εσωτερικούς δημόσιους και ιδιωτικούς χώρους.
Καλή επιτυχία στην προσπάθειά σας και καλή αρχή στη νέα μετά τσιγάρο εποχή.
Ελένη Ρέλλια - Φαρμακοποιός
