Έχετε ποτέ αναρωτηθεί, γιατί κάποιοι άτυχοι άνθρωποι ζουν με τον εφιάλτη των παραπανίσιων κιλών συνεχώς πάνω από το κεφάλι τους; Αυτοί βρίσκονται συνεχώς σε δίαιτα, ενώ κάποιοι δίπλα τους δεν γνωρίζουν τι θα πει θερμίδα, πόσο μάλλον να τις μετρούν στο καθημερινό τους φαγητό.
Ως παχυσαρκία μπορεί να θεωρηθεί η νόσος, κατά την οποία υπάρχει υπερβολική εναπόθεση λίπους στο σώμα σε τέτοιο βαθμό, ώστε να επηρεάζεται αρνητικά η υγεία.
Το λίπος είναι το συστατικό της τροφής που κατέχει σημαντικό ρόλο στην αύξηση του σωματικού βάρους, γιατί:
- Δεν προκαλεί κορεσμό
- Δεν απαιτεί πολύ μάσηση και έχει ευχάριστη γεύση
- Αποθηκεύεται στον οργανισμό μας πιο εύκολα
Φυσιολογικά το λίπος στο σύνολό του αποτελεί το 15 – 20% του σωματικού βάρους για τον άνδρα και το 20 – 25% για την γυναίκα. Στην παχυσαρκία το ποσοστό αυτό μπορεί να φθάσει το 40%.
Η παχυσαρκία δημιουργείται με την αύξηση των λιποκυττάρων. Όταν προσλαμβάνεται περισσότερη ενέργεια από την απαιτούμενη, τότε αυτή αποθηκεύεται με την μορφή λίπους στα λιποκύτταρα. Μέχρι την ενηλικίωση τα λιποκύτταρα αυξάνονται σε μέγεθος και σε αριθμό, ενώ μετά την ενηλικίωση μεγαλώνουν ( τα λιποκύτταρα ) μόνο σε όγκο.
Για πολλούς ανθρώπους δυστυχώς, η λήψη τροφής έχει ξεφύγει από την απλή ικανοποίηση κάποιων βιολογικών ορμών και έχει πάρει τα χαρακτηριστικά της εξάρτησης. Η αιτία όμως της παχυσαρκίας δεν έχει να κάνει αποκλειστικά με το ισοζύγιο ενέργειας, αλλά με ένα σύνολο προβλημάτων που σχετίζεται με τα παραπανίσια κιλά. Αρκετά άτομα αντιδρούν στο άγχος, την ανία, την απογοήτευση και την κατάθλιψη τρώγοντας υπερβολικά. Επίσης περιβαλλοντικοί παράγοντες, μεταβολικές διαταραχές και χαμηλή φυσική δραστηριότητα συντελούν στην απόκτηση επιπλέον κιλών.
Ο Βασικός Μεταβολικός Ρυθμός (ΒΜΡ), είναι το ελάχιστο ποσό ενέργειας, που απαιτείται για τη διατήρηση του ανθρώπινου οργανισμού στη ζωή. Σε μερικά άτομα ο Βασικός Μεταβολικός Ρυθμός είναι χαμηλότερος και δεν αυξάνεται με την πρόσληψη τροφής ή με ορμονικές διεγέρσεις με αποτέλεσμα να μη δαπανάται ενέργεια και να συσσωρεύεται στο σώμα λίπος.
Η έλλειψη σωματικής άσκησης σε συνδυασμό με υπερβολική θερμιδική πρόσληψη σε λίγα και μεγάλα γεύματα, έχει σαν φυσικό επακόλουθο την παχυσαρκία.
Είναι γνωστό άλλωστε, ότι ένα παχύσαρκο άτομο μπορεί να τρώει λιγότερο από ένα αδύνατο, αλλά να έχει θετικό ισοζύγιο ενέργειας γιατί δεν γυμνάζεται.
Δίαιτες πάσης φύσεως έχουν προταθεί κατά καιρούς για την αντιμετώπιση της παχυσαρκίας οι οποίες τις περισσότερες φορές δεν φέρνουν το επιθυμητό αποτέλεσμα. Η προσπάθεια για απώλεια βάρους είναι δύσκολη, επίπονη και χρονοβόρα και αυτός είναι ο λόγος που ένα ποσοστό 80–90% των ατόμων με παχυσαρκία, ανεξάρτητα με τη μέθοδο αδυνατίσματος που ακολουθεί, αν και χάνει βάρος το ξαναπαίρνει μέσα σε ένα ή δύο χρόνια.
Τα παχύσαρκα άτομα στην προσπάθειά τους να χάσουν βάρος μπαίνουν σε ένα αυστηρό πρόγραμμα δίαιτας, με απώλεια βάρους περισσότερο από ένα κιλό την εβδομάδα και χάνουν κιλά, τα οποία όμως γρήγορα ξαναπαίρνουν, είναι το γνωστό ως φαινόμενο γιο – γιο. Δημιουργείται έτσι ένας φαύλος κύκλος απώλειας και επαναπόκτησης κιλών, ο οποίος "φορτώνει" τα παχύσαρκα άτομα με το ψυχολογικό βάρος της αποτυχίας, μειώνει την αυτοπεποίθησή τους και αναμφισβήτητα είναι βλαβερός για την υγεία.
Οι στόχοι μιας σωστής θεραπευτικής προσέγγισης της παχυσαρκίας είναι:
- Αργή και σταθερή απώλεια βάρους
- Διατήρηση του νέου σωματικού βάρους
- Πρόληψη των επιπλοκών
- Διατήρηση της ψυχικής ισορροπίας
Για να επιτευχθούν αυτοί οι στόχοι, θα πρέπει να ακολουθηθεί το λεγόμενο "Τρίγωνο Απώλειας Βάρους".
- Δίαιτα
- Τακτική φυσική δραστηριότητα
- Αλλαγή διατροφικών συνηθειών
Αγγελική Πανοπούλου - Αισθητικός
Ελένης Ρέλλια - Φαρμακοποιός
