Επιδιόρθωση, προστασία, καθαρισμός: το ανθρώπινο σάλιο λειτουργεί υπέρ της υγείας των δοντιών και του στοματικού βλεννογόνου.
Ο άνθρωπος παράγει περισσότερο από ένα λίτρο σάλιο καθημερινά. Το σάλιο αποτελείται κατά 99,4% από νερό και λειτουργεί ως λιπαντικό για τη στοματική κοιλότητα προκειμένου να μπορούμε να μιλάμε, να καταπίνουμε και να έχουμε γεύση.
Συνεργείο καθαρισμού
Οταν κυκλοφορεί το σάλιο μέσα στο στόμα, διενεργείται μια λειτουργία «ξεβγάλματος»: χάρη στο σάλιο απομακρύνονται υπολείμματα τροφών, μικροοργανισμοί και παλιά κύτταρα του βλεννογόνου.
Αυτή η διαδικασία «ξεβγάλματος» είναι ιδιαιτέρως σημαντική, διότι τα υπολείμματα τροφών περιέχουν συνήθως άμυλο και υδατάνθρακες που μετατρέπονται σε βλαβερά σάκχαρα και προκαλούν τερηδόνα αν δεν απομακρυνθούν με τη βοήθεια του σάλιου.
Μεμβράνη
Μεταλλικά στοιχεία, πρωτεΐνες και ένζυμα αποτελούν το 0,6% του σάλιου. Χάρη σ' αυτά τα στοιχεία, το σάλιο έχει προστατευτικές και επανορθωτικές ιδιότητες.
Η μεμβράνη που εναποτίθεται στα δόντια, στα ούλα και στον βλεννογόνο μετά το βούρτσισμα, αποτελείται από πρωτεΐνες, γλυκοπρωτεΐνες, λιπίδια και ένζυμα που περιέχονται στο σάλιο και σε ένα μεγάλο ποσοστό δεν περιέχει βακτηρίδια. Αυτή η μεμβράνη προσφέρει σημαντική προστασία: παρέχει υγρασία για να προφυλάξει τα δόντια από το τρίψιμο και κυρίως λειτουργεί σαν... τελωνείο – ελέγχει ποιες ουσίες μπορούν να περάσουν στο σμάλτο.
Δυστυχώς όμως τα βακτηρίδια δεν αποφεύγονται εντελώς. Με τον καιρό επικάθονται στη μεμβράνη και σχηματίζουν αυτό που ονομάζουμε πλάκα ή βιοϋμένιο. Γι' αυτό η συνεπής φροντίδα της στοματικής υγιεινής είναι απαραίτητη – κάθε 24 ώρες το αργότερο τα δόντια και τα μεσοδόντια κενά πρέπει να καθαρίζονται προσεκτικά προκειμένου να αποφευχθούν ασθένειες όπως τερηδόνα, φλεγμονή των ούλων, περιοδοντίτιδα και απώλεια δοντιών. Αν καθαρίζετε σχολαστικά και σε τακτικούς χρόνους τα δόντια σας, τότε αυτά θα προστατεύονται πολύ καλά χάρη στη μεμβράνη.
Μεταλλικά στοιχεία
Για παράδειγμα η μεμβράνη επιτρέπει στα μεταλλικά στοιχεία να περάσουν στο σμάλτο, αφού τα δόντια πρέπει διαρκώς να εμπλουτίζονται με ασβέστιο και φθόριο. Με αυτόν τον τρόπο το σμάλτο ανακτά τα απαραίτητα μεταλλικά στοιχεία. Αυτά τα στοιχεία περιέχονται σε μικρό ποσοστό και στην οδοντόκρεμα, κυρίως όμως προέρχονται από το σάλιο. Μπορούμε σχεδόν να πούμε ότι το σάλιο είναι η καλύτερη... οδοντόκρεμα!Επίθεση οξέων
Η μεμβράνη εμποδίζει τα οξέα να περάσουν στο σμάλτο. Τα οξέα διαλύουν το ασβέστιο, το φωσφορικό άλας και το φθόριο από το σμάλτο. Αν το σάλιο δεν επανάφερε διαρκώς αυτά τα μεταλλικά στοιχεία, τα δόντια απλώς θα... διαλύονταν. Επιπλέον λειτουργεί ως σημαντικός ρυθμιστικός παράγοντας των οξέων μέσα στο στόμα. Η προστασία κατά των οξέων που παρέχει η μεμβράνη λειτουργεί καλά, ωστόσο έχει κάποια όρια όταν δέχεται επιθέσεις από δυνατά οξέα πολλές φορές μέσα στην ημέρα. Τα οξέα αυτού του είδους τα συναντάμε στους χυμούς φρούτων, στα ποτά τύπου cola και energy.Προ-πέψη
Τα ένζυμα που περιέχονται στο σάλιο έχουν την ιδιότητα να «βάζουν μπροστά» τον μεταβολισμό για τη διενέργεια της προ-πέψης – διασπούν τις αλυσίδες του αμύλου και τα μόρια των πρωτεϊνών που περιέχουν οι τροφές στα εξ ων αυτά συντίθενται, δηλαδή σε γλυκόζη και αμινοξέα. Οπότε όσο καλύτερα μασάμε την τροφή μας τόσο καλύτερα αυτή προ-χωνεύεται και άρα διευκολύνουμε εν συνεχεία το στομάχι μας να κάνει τη δική του δουλειά πιο αποτελεσματικά.Κατά βακτηριδίων, μυκήτων και ιών
Από την άλλη, τα ένζυμα στο σάλιο δρουν πολύ αποτελεσματικά ενάντια στους ανεπιθύμητους μικροοργανισμούς και γι' αυτό βοηθούν στην καταπολέμηση του σχηματισμού πλάκας ή βιοϋμενίου.Το σύστημα λακτοπεροξειδάσης είναι ιδιαίτερα σημαντικό σε αυτή τη λειτουργία. Τα τρία ένζυμα που συνθέτουν το σύστημα Λακτοπεροξειδάσης καταπολεμούν τόσο τα βακτηρίδια όσο και τους μύκητες και τους ιούς. Ετσι αποτρέπουν τον σχηματισμό ιζήματος στα δόντια και διασπούν διαρκώς τα βλαβερά σάκχαρα προτού αυτά μετατραπούν σε οξέα.
Γι' αυτό δεν πρέπει να πέφτουμε για ύπνο το βράδυ χωρίς να έχουμε προηγουμένως βουρτσίσει τα δόντια μας. Τα οξέα και οι μικροοργανισμοί δρουν απολύτως ελεύθερα κατά τη διάρκεια του ύπνου όταν η έκκριση σάλιου είναι πολύ περιορισμένη.
Συστάσεις
Η λειτουργία προστασίας των ενζύμων που περιέχονται στο σάλιο μπορεί εύκολα να εμποδιστεί από μεγάλες ποσότητες ζάχαρης, ποτών που περιέχουν οξέα, αλκοόλ και νικοτίνης. Το νερό ή ακόμα καλύτερα το γάλα βοηθούν στη διατήρηση καλών επιπέδων στα οξέα του στόματος.Επίσης, για το βούρτσισμα μετά το φαγητό, συστήνεται αναμονή μισή με μία ώρα. Με αυτόν τον τρόπο δίνεται ο απαραίτητος χρόνος στο σμάλτο να επανέλθει μετά την επίθεση των οξέων και να προετοιμαστεί για τη νέα «επίθεση» της οδοντόβουρτσας.
Η ηπιότητα... δυναμώνει
Σχεδόν όλες οι οδοντόκρεμες περιέχουν πολύ επιθετικούς καθαριστικούς και αφροποιητικούς παράγοντες όπως είναι το SLS (Sodium Lauryl Sulphate=Λαυρυλοθειϊκό Νάτριο). Οι παράγοντες αυτοί επιτίθενται στον βλεννογόνο και προκαλούν νέκρωση των κυττάρων. Επίσης πολλές οδοντόκρεμες περιέχουν μεγάλη ποσότητα αιθέριων ελαίων, τα οποία προκαλούν ερεθισμούς. Ολα αυτά μπορεί να φέρουν διαταραχή στη φυσική ισορροπία του στόματος με αποτέλεσμα την εμφάνιση ερεθισμών και επίπονων αφθών.Και η οδοντόκρεμα μπορεί να βλάψει
Γι' αυτό η επιλογή της κατάλληλης οδοντόκρεμας είναι σημαντική: οδοντόκρεμες όπως οι CURAPROX enzycal παρότι ήπιες είναι πολύ αποτελεσματικές. Δεν περιέχουν ούτε SLS ούτε πρόσθετα γεύσης που ερεθίζουν, όπως συμβαίνει με τις περισσότερες οδοντόκρεμες. Με έναν φυσιολογικό τρόπο, οι οδοντόκρεμες CURAPROX enzycal περιέχουν τα ένζυμα που σχηματίζουν το σύστημα λακτοπεροξειδάσης και έτσι ενισχύουν το σύστημα προστασίας των ενζύμων και τον μηχανισμό άμυνας του σάλιου.Πηγή: curaprox.gr